zondag, januari 29, 2006

Alain de Benoist (GRECE): een Minderheidsrapport door ZYX op Indymedia Oost-Vlaanderen, 19 Januari 2006.

Er was eens een moedige man die er het denkbeeld op na hield, dat de mensen in het water slechts verdronken omdat zij van het idee van de zwaartekracht bezeten waren. Als zij zich dit idee uit het hoofd zouden zetten, door haar tot bijgeloof, tot een religieuze voorstelling te verklaren bijvoorbeeld, dan zouden zij boven ieder verdrinkingsgevaar verheven zijn. Zijn leven lang bestreed hij de illusie van de zwaartekracht, van de schadelijke gevolgen waarvan hem iedere statistiek nieuwe en talrijke bewijzen leverde. Deze moedige man was het type van de nieuwe revolutionaire filosofen in Duitsland. (1)

Het is binnen de linkerzijde lange tijd vrij stil geweest rond de franse conservatieve intellectueel Alain de Benoist en zijn denktank 'Groupement de Recherche et d’Etudes pour la Civilisation Européenne' (GRECE). De blijvende opgang van het Vlaams Blok (Belang) na de Zwarte Zondag van 1991 en de gestaag verminderende invloed van radicaal links, hebben een aantal paniekreacties losgewerkt onder sommige progressieven. Omdat men het Vlaams Belang niet meer kan of wil bestrijden, gaat men op zoek naar verklaringen in hogere sferen. Het vrij onderzoek en het tegensprekelijk debat moeten plaats ruimen voor zwart-wit denken en ideologische zuiverheid. Wie twijfelt, zal branden, zoveel is duidelijk.

Alain de Benoist en GRECE passen perfect in het plaatje van de zondebok. Zo schildert de kwaliteitskrant De Morgen de Benoist af als een "Groot Denker die het bestaan van de nazi-concentratiekampen betwist" (2). Volgens Maaike Versteeg van het antifascistisch internetkrantje Alert spreekt De Benoist drie talen en is dat voor "een franse intellectueel zeer uitzonderlijk, vandaar dat uit haar verband gerukte citaten van Duitse en Engelse (nazi)-intellectuelen in Frankrijk nauwelijks worden tegengesproken." Zij noemt holocaustontkenner Robert Faurisson als de andere en minder subtiele ideoloog van GRECE (3). Pieter Zoomers, eveneens van Alert, ziet grote invloed van de organisatie GRECE op het Front National van Le Pen, maar zou door "haar volksnationalisme, extremisme en heidendom" ervan vervreemd geraakt zijn en nu nog "radicalere extreemrechtse krachten" in Frankrijk steunen (4). De tentakels van het paganistische GRECE reiken zo ver, weet journalist en politiek adviseur Jan De Zutter, dat de "aanhangers van het Germaanse heidendom het voortouw nemen in de acties rond de bescherming van het Scheldedorp Doel" en dusdanig de expansie van de Antwerpse haven in het gedrang brengen (5). Je zou voor minder een ideologische schutskring opzetten.

Wie zich een oordeel wil vormen over het Franse Nouvelle Droite van Alain de Benoist wordt vrij snel geconfronteerd met de beperktheid van het (bron)materiaal. In het Nederlands vind je bijna niets, niet op het internet en niet in de boekhandel of de bibliotheek. Enkele minder belangrijke teksten kunnen op de website van 'Les Amis d'Alain de Benoist' worden geraadpleegd. Naast het werk van Alain de Benoist zelf, is er de thesis van Sofie Delporte over 'Nieuw Rechts in Vlaanderen - Het gedachtegoed van het Nieuw Rechtse tijdschrift TeKoS' (6). De webstek van het Vlaams Belang biedt geen soelaas: Alain de Benoist en GRECE kent men daar niet.

Om de lezer niet helemaal op zijn honger te laten zitten, geef ik u hieronder enkele feiten, citaten en verwijzingen over Alain de Benoist en GRECE. Weet dat deze presentatie gebeurt met een beperkte kennis van zaken en misschien in niet geringe mate persoonlijk gekleurd is.

1. Alain de Benoist en GRECE

Alain de Benoist (geb. Tours 11.12.1943). Studeerde aan o.a. de Sorbonne. Was als student actief als militant van extreem-rechts. Auteur, journalist, spreker en filosoof; oprichter en beheerder van GRECE. Publiceerde meer dan vijftig boeken en duizenden artikels. Kreeg in juni 1978 de Grand Prix de l'Essai de l'Académie française voor zijn boek 'Vu de droite. Anthologie critique des idées contemporaines'.
GRECE: Groupement de Recherche et d'Etudes pour la Civilisation Européenne.
"De eerste contacten voor de stichting van GRECE vonden plaats in de herfst van 1967. De vereniging werd opgericht in januari 1968 (en dus voor mei ’68) in Nice. Het eerste nummer van het tijdschrift van de vereniging, 'Nouvelle Ecole', is gedateerd februari-maart 1968."
"GRECE werd opgericht met de bedoeling een denktank of werkgemeenschap te vormen die tot taak had een coherente rechtse ideologie te ontwikkelen en een rechtse wereldbeschouwing algemeen ingang te doen vinden via een metapolitieke strategie. Alain de Benoist werd de belangrijkste kracht achter deze metapolitieke beweging. Volgens Taguieff heeft deze laatste van de Nouvelle Droite een sterk gepersonaliseerde beweging gemaakt." (Sofie Delporte - Nieuw Rechts in Vlaanderen - 2001)


2. Nieuw Rechts

"De erkenning van 'le droit à la différence’ of 'het recht op verschillend zijn’ is het centrale element in het Nieuw Rechtse tegenproject."
"Het biologisch racisme, gedefinieerd als uitingen van vijandigheid van het ene ras jegens het ander voortkomend uit een gevoel van meerwaarde, vindt men niét in dergelijke vorm terug bij Nieuw Rechts. Nieuw Rechts verdedigt 'le droit à la différence’ en pleit voor het behoud van de culturele eigenheid van elk volk. Daarbij wordt voortdurend benadrukt dat geen enkel ras of cultuur superieur is. Het gevaar van het opduiken van wat Taguieff noemt 'differentieel racisme’ is hier echter reëel."
"Nieuw Rechts verdedigt een eigen rechts tegenproject, maar wil die niét realiseren via een revolutie van rechts, die in de gegeven omstandigheden overigens geen kans op slagen heeft. Ze wil haar project realiseren via een metapolitieke strategie. Nieuw Rechts vertrekt van het principe dat het verwerven van de politieke macht slechts mogelijk is na het verwerven van de culturele macht." (Sofie Delporte - Nieuw Rechts in Vlaanderen - 2001)

"Antiracisme dat uitgaat van de bestaande verschillen - en daarin bevinden wij ons - daarentegen, denkt dat de niet herleidbare verscheidenheid binnen de menselijke soort er juist de rijkdom van vormt. Wij willen weer zin aan het universele geven, niet door ons te weer te stellen tegen de verscheidenheid, maar door deze juist als vertrekpunt te nemen. Voor onze denkrichting houdt de antiracistische strijd noch ontkenning van het bestaan van rassen in, noch het streven om ze in een allegaartje te laten samenvloeien: wij verwerpen zowel uitsluiting als de assimilatie. Geen apartheid en geen melting pot: aanvaarding van de andere als van ons verschillend, in het vooruitzicht van een elkander verrijkende dialoog.
Immigratie is niet wenselijk, niet voor de inwijkelingen (migranten) die hun geboorteland moeten verlaten en in een ander land economische behoeften moeten aanvullen, maar ook niet voor de bevolking van de ontvangende landen die zich ongewild geconfronteerd zien met soms drieste veranderingen in hun menselijke omgeving en hun stedelijk leefmilieu. De vraagstukken van derde-wereldlanden worden duidelijk niet opgelost door grootschalige volksverhuizingen. Wij staan dus voor een restrictief immigratiebeleid, geflankeerd door een meer doelmatige ontwikkelingssamenwerking, om de in de Derde Wereld nog florerende organisch gegroeide saamhorigheid en traditionele levenswijzen, die door het wereldwijde vrije-marktdenken uit het lood zijn geslagen, er weer bovenop te helpen." (Alain de Benoist & Charles Champetier - Manifeste: la Nouvelle Droite de l'an 2000 - 1999)


3. Medestanders en tegenstanders

"Dans les années 1980, le GRECE entame un recentrage, Alain de Benoist affichant des thèses tiers-mondistes. Plusieurs membres importants du GRECE le quittent, comme Pierre Vial, qui rejoint le Front national ou Guillaume Faye, qui poursuit une carrière dans la presse avant de revenir en politique en 1998, défendant des thèses radicales qui gênent les positions désormais plus consensuelles de de Benoist. La plupart des maîtres à penser du GRECE, néanmoins, ne croient pas à la solution politique incarnée par le Front national, d'autant plus qu'idéologiquement, ce parti comprenant certains catholiques traditionalistes ne fait pas bonne composition avec les intellectuels néo-païens du GRECE. Ces dernières années, le GRECE a surtout développé l'idée d'une Europe puissante politiquement et débarrassée du joug américain et du néoliberalisme." (Wikipedia)

"It is not true that the National Front registered its first successes after having found a respectable theoretical framework in the formulation of the "right to difference." In a general (or local) election, people are not interested in theoretical frameworks. On the contrary, it was because of its radical xenophobic and anti-immigrant position that the National Front gained most of the vote. Moreover, the National Front never tried to elaborate any theoretical frameworks!" (Alain de Benoist - Three Interviews With Alain de Benoist - Telos 1993-1994)

"If I have criticized the National Front, it’s simply because I don’t share its ideas. To believe (and to make believe) all problems would automatically be solved by ending immigration is obviously counterfactual. In making immigration the pivot of its political discourse, the National Front condemns itself to being the party of xenophobia and exclusion, which means it will never obtain power. There is little doubt that immigration is a problem, but it is not responsible for the loss of French identity. Rather, it’s the previous loss of their identity that makes the French unable to understand why immigrants want to maintain their own. The main reason for the dissolution of identities in our world is the logic of commerce, which eradicates any kind of symbolic guarantee in the exchanges; the result is the disappearance of all identitarian references beyond material consumption and the logic of monetary benefits. The National Front is also a nationalist, antifederalist, antiregionalist, anti-European Jacobin party. On all these counts I oppose it." (Bryan Sylvian - European Son an interview with Alain de Benoist - The Occidental Quarterly - 2005)


4. Kritiek

"'Nouvelle Droite' n'est plus aujourd'hui qu'une étiquette vide, une désignation dénuée de référence précise. Donc trompeuse. Mais l'expression conserve une valeur caractérisante pour désigner le mouvement de refonte idéologique du 'nationalisme européen', lancé et animé par le GRECE depuis sa création, a la fin des années 1960. Jusqu'en 1981, le GRECE a diffusé les é1éments d'un corps de doctrine dans l'espace des droites françaises. Entre 1981 et 1989-1990, le GRECE a perdu sa fonction 'métapolitique', et ce n'est pas a son influence diffuse que la droite aura du son triomphal retour au pouvoir. Mais le GRECE, avec son principal 'guide spirituel', A. de Benoist, aura en même temps gagné une place inattendue, imprévisible encore en 1983-1984, dans le paysage intellectuel français. Le déplacement des positions du GRECE, de 1968 à 1993, est saisissant: de la défense de la 'civilisation occidentale' á la 'dénonciation de l'occidentalisme', de l'éloge de l'inégalité au culte de la différence ('Le droit à la différence. Pour en finir avec tous les totalitarismes', Eléments, n°33, février mars 1980), de l'impératif de 'défendre les valeurs fondamentales de notre civilisation' (Eléments, no 1, 1973, p, 7) à la 'nouvelle alliance' Europe -Tiers Monde (Eléments, n° 48-49, hiver 1983-1984).
L'anti-américanisme radical est la conclusion politique du différentialisme culturel. A la fin de son article publié par L'Idiot international, le 16 janvier 1991, ou Jean-Edern Halfier dénonçait l'Amérique comme l'ennemie publique du monde entier' (éditorial), A. de Benoist, en anti-impérialiste conséquent, affirmait: u L'enjeu de l'avenir, c'est le maintien de la diversité du monde. En d'autres termes: la cause des peuples, de tous les peuples, contre l'Homo oeconomicus américain'. Dans la vision manichéenne du 'tiers-mondisme de droite', l'Amérique incarne bien la figure du 'Grand Satan'. Il est difficile de ne point sataniser ... Autant que de rester d droite, quand on pense a gauche et à droite, et qu'on assume l'ambiguïté (la revue Krisis se déclare 'de gauche et de droite'). Désormais plus proche, par son anti-américanisme et son antilibéralisme, de L'Idiot international ou du Monde diplomatique que du Figaro-Magazine ou de Valeurs actuelles, A. de Benoist, si son passé et ses ambiguïtés n'empêchaient pas de le lire naïvement, pourrait apparaître comme un des derniers gauchistes français! D'ou le malaise qu'il provoque chez les amateurs de distinctions nettes. Trajectoire de transfuge ambigu qui reste á étudier sans oeillères. Et avec un souci comparatif: des deux jeunes militants nationalistes des années 1960, 'François d'Orcival' et 'Fabrice Laroche', l'un est devenu défenseur d'un Occident 'libéral' sous tutelle américaine, tandis que l'autre a fini par rejoindre le camp des ennemis du 'messianisme du 'bible and business'. Camp politiquement hétérogène, peuplé de tous les défenseurs des identités et des formes d'enracinement, qui se distribuent sur plusieurs niveaux, mutuellement exclusifs (national, ethnique, régional, etc.). Concluant une conférence prononcée le 24 novembre 1985, A. de Benoist affirmait ainsi la valeur suprême de son mouvement: 'SOS Racisme, disent certains. Nous répondons: SOS Racines'. (Une certaine idée de la France, Paris, Editions GRECE/Le Labyrinthe, 1985, p. 87). Racines, identités: tel est le nouvel absolu." (Pierre-Andre Taguieff - Origines et métamorphoses de la Nouvelle Droite - 1993)

"Both anti-Americanism and the critique of Christianity are symptomatic of a problematic feature of the New Right in general and Benoist in particular, which may account for (but not justify) some of the Left vigilantes' hostility. As Taguieff has carefully documented, since its creation in 1968 the New Right has changed its positions so often and so drastically that it now confronts a credibility problem. Are the new views on race merely rhetorical decoys to legitimate the same old biological racism of a couple of decades earlier? Is 'the right to difference' a stratagem to justify a new kind of cultural apartheid meant to guarantee the purity of European (Aryan?) civilization? Is the critique of the nation and the re-discovery of federalism but another means of attacking equality and thereby indirectly relegitimating old hierarchical structures? Is the critique of liberalism ultimately a justification for the standard conservative project of dismantling the centralized redistributive state apparatus? Presumably, the Left vigilantes would answer most it not all of these questions in the affirmative. On the basis of what has been published, there is a remote possibility that they could be right, but this is extremely unlikely. At any rate, no convincing arguments have been provided to that effect and, consequently, it remains idle speculation concerning possible motives. Rational discourse, however, cannot bother with unverifiable motives and must take ideas at race value. What one explicitly says and writes must be considered more important than what can be surmised about what one 'really' means, on the basis of conspiracy theories, intuition or just plain suspicion. When and if these sinister meanings are clearly articulated and documented, then they should be criticized and attacked. To do so prematurely is intellectually irresponsible." (Paul Piccone - Confronting the French New Right: old prejudices or a new political paradigm? - Telos 1993- 1994 n. 98-99)

As for the academic industry which has grown up around the ND, the data assembled in part two of our investigation should cumulatively demonstrate that those who simplistically accuse it of posing a fascist threat to democracy or of being in cahoots with racist or neo-fascist parties certainly need to do a bit more homework before they rush into print. By the same token, those who dismiss out of hand such allegations or see the contemporary ND as no longer belonging to ‘extreme right-wing space’ might be encouraged by our findings to reconsider their position. It is thus necessary to turn our attention in the concluding part of this article to the ND itself, focussing, not on the public arena of assertion and counter-assertion, but on something which all too often gets left out of account in interviews with the putative extreme right, namely statements made in black and white in its own publications. (Roger Griffin - Between metapolitics and apoliteia: the New Right’s strategy for conserving the fascist vision in the 'interregnum' - 2000)


5. Uitleiding

Geen conclusies, wel een uitleiding: onderaan dit artikel vindt de lezer een literatuurlijst met verwijzingen naar artikels en boeken over Nieuw Rechts. Deze beperkte lijst richt zich in de eerste plaats op het internet en hopelijk kan ze een kleine aanzet vormen voor verder onderzoek en debat. Thomas Sheehan van de 'New York Review of Books' noemde Alain de Benoist "a better writer, a clearer thinker, and a much more dangerous figure". De keuze is aan u.

Om te besluiten een mooi stuk van Gie van den Berghe: Gott mit uns!

"Dit alles geldt eveneens voor de fixatie op extreem-rechtse partijen, bijvoorbeeld het Vlaams Blok. Deze onmiskenbaar heterofobe en racistische partij, geboren uit en gedreven door virulent groepsegoïsme, wil een aantal wezenlijke democratische beginselen en verworvenheden afbouwen en verdraagzaamheid voor anderen (kleurlingen, vrouwen, jongeren, homoseksuelen...) opheffen. Ze bepleit in feite een terugkeer naar een vroegere fase uit het politiek en sociaal emancipatieproces. Veel van wat in het eerste hoofdstuk van dit essay, Jedem das Seine, wordt uiteengezet, vindt men minstens in aanleg bij deze partij terug. Dat lijdt geen twijfel. Twijfelachtig is de politiek-ideologische instrumentalisering van extreem-rechtse partijen door hun tegenstanders. Extreem-rechts wordt met álle zonden beladen. In eigen rangen zou geen spoor van onverdraagzaamheid, sexisme of racisme te bespeuren vallen. Alle aandacht, energie en tijd gaat dan ook naar deze vermeende bron van alle kwaad. Onderliggende problemen, de voedingsbodems van extreem-rechtse partijen, de oorzaken van hun electoraal succes, laat men daardoor dikwijls ongemoeid. Iedereen die al eens op café gaat, het openbaar vervoer gebruikt, iedereen die al eens onder het volk komt, wéét dat de angst voor de ander en de haat die in zijn verlengde ligt, wijd verspreid zijn. Daaraan moet iets gedaan worden. Deze voedingsbodem voor extreem-rechts ideengoed moet verder onderzocht, ontgonnen en in cultuur gebracht worden. Micro- en macro-sociale oorzaken, individueel-psychische en sociaal-economische frustraties en angsten moeten in de mate van het mogelijke weggenomen worden. Mensen moeten de kans krijgen op een cultuur die verdraagzaamheid voor andere culturen niet alleen predikt maar mogelijk, uitvoerbaar en leefbaar maakt. Om het risico op herhaling van ten top gedreven onverdraagzaamheid - georganiseerde uitroeiing van de ander te verkleinen, moet extreem-rechts zeer zeker bestreden worden, maar waarschijnlijk nog essentiëler is het de grondslagen van deze ideologie bloot te leggen en dááraan te werken. Alarmerende verkiezingsresultaten van extreem-rechtse en extreem-linkse partijen kunnen gebruikt worden als indicatoren van maatschappelijke onvrede en frustratie. Niet het alarmsignaal, het symptoom, moet worden bestreden maar de onderliggende, reële samenlevingsproblemen en hun oorzaken. Het gebrek aan ideologische zingeving na het failliet van de grote zingevingsverhalen, de groeiende onbetrouwbaarheid en ongeloofwaardigheid van het politieke bedrijf, het almaar toenemend individualisme en egocentrisme, extreme consumptiegerichtheid en sociaal-ideologische apathie; de verbredende kloof tussen kiezers en verkozenen, tussen volk en politiek, tussen rijk en arm, tussen autochtoon en allochtoon; het wederzijds onvermogen om vreedzaam en op gelijke voet met elkaar samen te leven; de sociale, economische en politieke achterstand en achteruitstelling van vele migranten; het onvermogen en de onwil om anderen te aanvaarden zoals ze zijn, het onvermogen en de onwil eigen onverdraagzaamheid onder ogen te zien. Om maar iets te noemen... Dááraan moet iets gedaan worden."


Noten:

1) Karl Marx en Friedrich Engels - De Duitse ideologie - 1845
http://www.marxists.org/nederlands/marx-engels/1845/duitse_ideologie/
(2) Douglas De Coninck en Jeroen de Preter - Eigen folk eerst? De Morgen 22.02.2003
http://ovl.indymedia.org/news/2006/01/8755_comment.php#8938
(3) Maaike Versteeg - GRECE, ideoloog van 'Nieuw Rechts' - Alert! 1/1999
http://www.xs4all.nl/~afa/alert/archief/grece.html
(4) Pieter Zoomers - De nieuwe vrienden van Religie en Mystiek, deel IV - Alert! september/oktober 2004
http://www.xs4all.nl/~afa/alert/3_8/RM38.html
(5) Jan De Zutter (interview) - Journalist ontdekt nieuwe heidenen in Vlaams Blok - De Standaard 17.09.2000
http://www.samhain.dds.nl/archive/teksten/zuttxt.html
(6) Sofie Delporte - 'Nieuw Rechts in Vlaanderen - Het gedachtegoed van het Nieuw Rechtse tijdschrift TeKoS' - 2001-2002
http://www.ethesis.net/nieuw_rechts/nieuw_rechts_inhoud.htm